TÜP BEBEK TEDAVİSİ 3. GÜN EMBRİYOSU MU ? 5. GÜN EMBRİYOSU MU ?
Son yıllarda tüp bebek tedavilerindeki en büyük bilimsel tartışmalardan biri, embriyoların bölünme veya blastosist aşamasında transfer edilip edilmeyeceği olmuştur. Bu embriyonik aşamalara tipik olarak gelişimin sırasıyla 3. ve 5.-7. günlerinde ulaşılır. Bu nedenle genellikle 3. gün ve 5. gün embriyo transferleri olarak adlandırılırlar.
Dünyada ve ülkemizde tüp bebek kliniklerinin büyük çoğunluğunda 5. gündeki embriyoların transfer edilmesi daha yüksek gebelik olasılığı nedenli tercih edilmektedir. Buna rağmen halen bazı durumlarda ve bazı hastalarda 3. gün mü yoksa 5. gün mü daha uygun net bir fikir birliği yoktur ve doğru seçenek her hasta için farklı olabilir. Laboratuvar teknolojileri geliştikçe, 5. gün embriyolarının transferi giderek daha yaygın hale gelmiştir. Amerikan Üreme Tıbbı Derneği'nin genel duruşu, blastosist embriyo transferlerinin genellikle iyi bir başarı prognozu olan hastalar için tercih edildiği yönündedir.
Laboratuarda daha uzun süre embriyo geliştirme riski ve bunun hastalara canlı doğum için daha iyi bir şans sağlayıp sağlamadığı konusunda endişeler mevcuttur. Bu nedenle, mevcut araştırmalar 3. gün veya 5. gün embriyo transferlerinin kesin etkinliği konusunda net bir fikir birliğine işaret etmemektedir.Bu nedenle tamamen kişiye özel olarak karar verilmesi daha uygun olacaktır.
Bir embriyo tek bir hücre olarak gelişmeye başlar. 3. günde, tipik olarak 6-8 hücreli “bölünme” aşaması embriyosuna dönüşür. Sonraki birkaç gün içinde büyümeye devam eder ve ideal olarak 5-7. günlerde blastosist aşamasına ulaşır.
Daha da gelişmiş, blastosist evresindeki embriyolar, muhtemelen daha olgun olmaları ve kromozomal olarak normal olma olasılığının daha yüksek olması nedeniyle daha yüksek implantasyon oranlarına sahiptir.
Blastosist embriyoları daha yüksek implantasyon oranlarına sahipken, bölünme ve blastokist embriyolarının IVF tedavi bazında benzer gebelik ve canlı doğum oranlarına sahip olduğu görülmektedir. Bunun nedeni, 3. günde daha fazla embriyonun mevcut olması ve bu nedenle tek bir embriyo transferi sırasında daha fazla embriyonun transfer edilebilmesi veya ilk transferin başarısız olması durumunda çoklu transferler için embriyoların mevcut olma olasılığının daha yüksek olmasıdır.
5. gün embriyo transferi lehine bulgular: 5. Gün embriyoları daha olgundur ve bu nedenle kromozomal olarak normal ve başka bir şekilde sağlıklı olma olasılığının daha yüksek olduğunu göstermiştir (olmasalardı zaten ölürlerdi). Bir embriyonun genetik yapısı ve laboratuvar ortamında 5 gün geçirecek “gücü” varsa, transfer edilirse gebelikle sonuçlanma şansı daha yüksektir. Bu nedenle daha az embriyo transfer etmeniz gerekir. Bu, ikiz veya daha yüksek dereceli çoğul gebelik şansını en aza indirirken başarı oranlarını yüksek tutacaktır. Benzer şekilde, cinsel ilişkiden sonra doğal implantasyon genellikle 5-7. günlerde gerçekleştiğinden, blastosist embriyo transferi sırasında embriyo ve endometrium arasında daha iyi zamansal senkronizasyon vardır.
3. gün embriyo transferi lehine bulgular: Bir embriyoloji laboratuvarı rahmin ortamını taklit etmede ne kadar iyi olursa olsun, yine de embriyo büyümesi için %100 ideal olmayan yapay bir ortamdır. 3. güne kadar gelişen embriyolar, transfer edilmeyi garanti etmek için zaten yeterli genetik normallik ve esneklik göstermiştir. Optimal rahim ortamında hayatta kalabilen bazı embriyolar, gelişmek üzere laboratuvarda bırakılırsa 3. ve 5. günler arasında ölebilir; bu nedenle, potansiyel olarak yaşayabilir bazı embriyolar, bir laboratuvarda o kadar uzun süre yetiştirilirlerse, hayatta bir şansları bile olmayacak. 3. gün embriyo transferleri etrafındaki olumsuz damgaya rağmen, veriler 3. gün embriyo transferinin aslında tüp bebek tedavisi başına eşit veya daha yüksek canlı doğum oranları ile sonuçlanabileceğini göstermektedir.
· Yüksek tutunma potansiyeli olan en iyi embriyolar seçilebilir.
· Canlı doğum elde etmek için daha az embriyo transferinden geçmesi gerekebilir.
· Tek embriyo transferi yapabilme ile çoğul gebelikleri engellemek mümkün olabilir
· Rahim duvarı ile embriyo arasındaki senkronizasyonun daha iyi olması sağlanabilmektedir.
· Embriyolara genetik tarama yapılmasına olanak sağlar.
5. gün (blastosist) embriyo transferinin dezavantajları nelerdir ?
· Laboratuvar ortamında 5. güne ulaşamayan 3. günde ve transfer edilebilir düzeyde olan ve muhtemel tutunabilme potansiyeline sahip embriyolar kaybedilebilir.
· Yüksek siklus iptal olasılığı mevcuttur.
· Daha az sayıda embriyo elde kalacak olması nedenli dondurularak saklanacak embriyo sayısı azalacaktır.
3.gün embriyo transferinin avantajları nelerdir ?
· Daha yüksek bir olasılıkla genetik olarak anormal olsa da transfer için daha fazla embriyo mevcut olacaktır.
· Rahim ortamına daha erken yerleştirilen embriyolar daha düşük siklus iptali şansı (transfer için uygun embriyo olmaması nedeniyle) ile ilişkilidir.
3. gün embriyo transferinin dezavantajları nelerdir ?
· Transfer edilen embriyo başına daha düşük implantasyon oranları (ancak 5. güne kıyasla 3. günde elde daha fazla embriyo var)
· Eşit başarı oranları elde etmek için bir seferde daha fazla embriyo (rastgele şans eseri her ikisi de çok sağlıklı embriyo olabilir) transfer etmeniz gerektiğinden, ikiz veya daha yüksek çoğul gebelik şansı daha yüksektir.
· Embriyo kalitesi hakkında daha az bilgi mevcuttur.
· Genetik test seçeneği mevcut değildir.
Genç, embriyo sayısı az olan ve daha önce 5. güne ulaşamamış olgularda bazı durumlarda 3. gün embriyo transferi tercih etmek gerekebilmektedir. Bu yüzden hastaya ve tedavi siklusuna göre 3. gün mü yoksa 5. gün mü transfer yapacağımıza karar verebiliriz. Her hasta ve her tedavi birbirinden farklıdır ve farklı şekillerde yönetilmesi gerekmektedir.
Her hastada tedaviyi kişiselleştirerek ve hastaya en uygun tedavi planlaması ile embriyo transfer gününü belirlemek önemlidir.
